नाम वर्ण
|
उच्चारण स्थान
|
वर्ण ध्वनि का नाम
|
अ, आ, ऑ, क वर्ग एवं
विसर्ग (:)
|
कण्ठ
|
कण्ठ्य
|
इ, ई, च वर्ग, य, श्
|
तालु
|
तालव्य
|
ऋ, ट वर्ग, र्, ष्
|
मूर्द्धा
|
मूर्द्धन्य
|
त वर्ग, ल्, स्
|
दन्त
|
दन्त्य
|
उ, ऊ, प वर्ग
|
ओष्ठ
|
ओष्ठ्य
|
अं, अँ, ङ्, ञ्, न्, ण्, म्
|
नासिका
|
नासिक्य
|
ए, ऐ
|
कण्ठ-तालु
|
कण्ठ-तालव्य
|
ओ, औ
|
कण्ठ-ओष्ठ
|
कण्ठौष्ठ्य
|
व, फ
|
दन्त-ओष्ठ
|
दन्तौष्ठ्य
|
ह
|
स्वर-यंत्र
|
अलि जिह्वा
|
सघोष व्यंजन – प्रत्येक वर्ग का तीसरा, चौथा एवं पाँचवा वर्ण, सभी अन्तःस्थ तथा ‘ह’ वर्ण।
अल्पप्राण - प्रत्येक वर्ग का पहला, तीसरा और पाँचवा वर्ण, सभी अन्तःस्थ व्यंजन (य, र, ल, व) तथा सभी स्वर अल्पप्राण हैं।
महाप्राण- प्रत्येक वर्ग का दूसरा और चौथा वर्ण तथा सभी ऊष्म व्यंजन (श, ष, स, ह) महाप्राण
व्यंजन हैं।
Share your views, Feedback with us. Feel free to write us or Contact us @7007709225,9044317714

